Λαξευμένες Σπηλιές

Λαξευμένες σπηλιές συναντάει κανείς τόσο μέσα στο κάστρο όσο και στους πρόποδες του. Μέχρι και σήμερα, σε κάθε σπίτι του λόφου, έχει τέτοιους υπόγειους ή ημιυπόγειους χώρους, λαξευμένους στο μαλακό βράχο, με διαστάσεις κάτοψης, οι οποίες μπορούν να φτάσουν εκείνες ενός παλιού σπιτιού μεσαίου μεγέθους.
Το σύνηθες ύψος αυτών φτάνει στα 2 μέτρα, ενώ συχνά μπορεί να είναι και μεγαλύτερο. Στα “δωμάτια” αυτά παρατηρούνται μικρότερες λαξεύσεις, οπές, κοιλώματα, μικρές δεξαμενές κλπ. Τα σπήλαια είναι γνωστά από τους ντόπιους λογίους ως αποθήκες “διατήρησης τροφών και πόσιμου ύδατος”. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν οι θαυμάσιες υδαταποθήκες μεγάλης περιεκτικότητας, όπως είναι η υδαταποθήκη του Χριστού.

Οι λόγοι που οδήγησαν στην δημιουργία αυτών των χώρων είναι κυρίως δύο: η έλλειψη επαρκούς χώρου κατοικίας και βοηθητικών χώρων, καθώς κατά περιόδους συσσωρεύονταν πολλοί κάτοικοι εντός του περιορισμένου χώρου του κάστρου και η σπανιότητα του νερού.

Σε κάτοψη τα υπόσκαφα λαξεύματα και τα αντίστοιχα επί αυτών κτίσματα δεν είχαν κανονικά σχήματα, συχνά ούτε καν σχηματίζονταν ευθείες γραμμές, αφού ακολουθούσαν τις ακανόνιστες μορφές των βράχων. Αναπτύσσονταν διαδοχικοί χώροι οι οποίοι είτε επικοινωνούσαν μεταξύ τους με λαξευμένες στο βράχο κλίμακες ή χωρίζονταν από στενά δρομάκια, επίσης λαξευμένα. Οι ανωδομές των σπιτιών κατασκευάζονταν πλίνθους, λίθους και λασποκονίαμα, ενώ εκτεταμένη ήταν η χρήση του ξύλου πράγμα που εξηγεί, γιατί ελάχιστα έχουν διατηρηθεί σήμερα.

Στο χώρο αφθονούν οι λαξευμένες εμβαθύνσεις στα δάπεδα και στα τοιχώματα για την τοποθέτηση πιθαριών μαζί με οπές για το δέσιμο των σκοινιών που τα συγκρατούσαν. Επίσης διακρίνονταν λαξευμένα, τοιχοβάτες, βαθιές χαράξεις - υδρορροές και άλλες κατασκευές για την περισυλλογή ομβρίων υδάτων, δοκοθήκες, “ράφια” για τοποθέτηση κηροπήγιων και άλλων μικροαντικειμένων, “σεντούκια” και μικρές δεξαμενές. Οι δεξαμενές αυτές έχουν συνήθως χαμηλά οπή απορροής που καταλήγει σε βάθυνση για τον περιοδικό καθαρισμό τους.

Πηγή: "Διδυμότειχο, μια άγνωστη πρωτεύουσα" Αθανάσιος Ι. Γουρίδης, 2008
Φωτογραφία: ΓΚΟΥΡΛΟΥΜΕΝΟΣ Κ. 2014